Bộ chỉ số
hòa nhập LGBTI

Chỉ số đang đo về tỷ lệ bắt nạt, tuy nhiên không có một định nghĩa chính xác về khái niệm "bắt nạt" hoặc các hành vi gây hại khác với học sinh LGBTI.

Không truy cập/tiếp cận được các nguồn thông tin/Báo cáo chính thức từ Bộ Giáo dục Việt Nam, bộ Y tế về tỷ lệ học sinh bị bắt nạt, bạo lực học đường dựa trên cơ sở giới và SOGIESC giai đoạn 2022-2024.

Phép tính lấy tổng tỷ lệ phần trăm cao nhất của những học sinh đã trải qua ít nhất 01 hình thức bạo lực - dựa trên các hình thức bạo lực bằng lời nói, tác động cơ thể (iSEE, 2023), tính trên 01 nhóm đối tượng gây ra bạo lực là bạn bè/ học sinh, không tính đến các trải nghiệm kỳ thị và phân biệt đối xử từ thầy cô, nhân viên nhà trường.

Ngoài ra, theo Nghiên cứu "Có phải bởi vì tôi là LGBTI" (iSEE, 2023), mức độ và tần suất gặp phải hành vi bạo lực có sự khác nhau dựa trên các nhóm bản dạng, xu hướng tính dục và các đặc điểm giới tính.

Điều 6 Luật Trẻ em 2016 nghiêm cấm việc Kỳ thị, phân biệt đối xử với trẻ em vì đặc điểm cá nhân, hoàn cảnh gia đình, giới tính, dân tộc, quốc tịch, tín ngưỡng, tôn giáo của trẻ em, tuy nhiên không có bất cứ quy định nào liên quan đến chống kỳ thị và phân biệt đối xử dựa trên SOGIESC.

Các chính sách bình đẳng giới và an toàn trong trường học vẫn dựa trên các định nghĩa về giới trong Luật Bình đẳng giới 2006.

Việt Nam đã thiết lập các kế hoạch quốc gia về bảo vệ trẻ em hoặc bạo lực đối với trẻ em, tuy nhiên khái niệm SOGIESC không được đề cập trong bất kỳ văn bản nào. Đường dây nóng 111 có thể được sử dụng để báo cáo các trường hợp bạo lực & phân biệt đối xử đối với trẻ em, bao gồm (nhưng không đề cập rõ ràng) trẻ em có các đặc điểm giới tính, bản dạng giới hoặc xu hướng tính dục thiểu số.

Pháp luật Việt Nam không hình sự hóa việc quan hệ tình dục và các hành vi tình dục đồng giới. Pháp luật bảo vệ mọi đặc điểm giới tính, bản dạng giới, xu hướng tính dục hoặc thể hiện giới của những người tham gia hoạt động tình dục, không loại trừ hoặc phân biệt đối xử với nhóm nào.

Việt Nam không có có bất cứ quy định pháp luật nào xử lý hình sự cá nhân dựa trên biểu hiện/thể hiện giới tính của họ. Điều 18 Luật Thi hành Tạm giam tạm giữ 2015 cũng quy định có phòng riêng cho người đồng tính, chuyển giới, nhưng còn tùy thuộc vào điều kiện trại giam.

Dự thảo Luật Chuyển đổi giới tính chưa được Quốc hội thảo luận. Do đó các thủ tục liên quan đến đổi tên vẫn do Bộ luật Dân sự 2015 điều chỉnh, và người chuyển giới chưa thể đổi thông tin giới tính trên giấy tờ (trừ người đã thực hiện xác định lại giới tính theo quy định của Nghị định 88/ND-CP/2008).

Đối với người liên giới tính, quy trình hành chính đã được áp dụng từ năm 2008.

Dự thảo luật Chuyển đổi giới tính chưa được Quốc hội thảo luận. Dự thảo này bao gồm các quy trình, thủ tục hành chính nhằm thay đổi các giấy tờ tùy thân, văn bản chính thức, do đó các thủ tục liên quan đến đổi tên vẫn do Bộ luật Dân sự 2015 điều chỉnh, và người chuyển giới chưa thể đổi thông tin giới tính trên giấy tờ (trừ người đã thực hiện xác định lại giới tính theo quy định của Nghị định 88/2008).

Đối với người liên giới tính, quy trình hành chính đã được áp dụng từ năm 2008.

Tổng điều tra dân số giữa kỳ 2024 đã thu thập thông tin cơ bản về nhân khẩu học của hơn 100 triệu người, trong đó dữ liệu về giới tính được phân chia theo giới tính sinh học nam và nữ. Không có câu hỏi nào về xu hướng tính dục và bản dạng giới. Tổng điều tra nhà ở giữa kỳ 2024 cũng tính theo quy mô hộ gia đình (dựa trên huyết thống và tình trạng hôn nhân), gia đình đơn thân, không tính tới các cặp đôi cùng giới sống chung.

Theo Điều 9 luật Điện ảnh 2022, Các hành vi bị cấm trong hoạt động điện ảnh có bao gồm: "Gây tổn hại đến các giá trị văn hóa, lợi ích quốc gia, dân tộc Việt Nam; truyền bá tệ nạn xã hội; phá hoại văn hóa, đạo đức xã hội" mà không chỉ ra các định nghĩa cụ thể, do đó các nội dung LGBTI có thể bị cho là không phù hợp với văn hóa, đạo đức xã hội để hạn chế tuyên truyền.

Không có tổ chức phi chính phủ có tên chính thức đề cập "Quyền LGBTI", nhưng một số tổ chức nêu SOGIESC và LGBTI trong mô tả, chương trình và hoạt động của họ. Quá trình đăng ký tổ chức phi chính phủ đặt ra nhiều thách thức, do đó một số hội nhóm đã chọn đăng ký dưới dạng doanh nghiệp xã hội. Chỉ số này không tính tới các hội nhóm cộng đồng không đăng ký và nhóm các doanh nghiệp xã hội.

Không có tổ chức chính trị xã hội nào của Nhà nước và tổ chức CSO cấp quốc gia làm việc về quyền của người liên giới tính và trẻ em liên giới tính.

Không có đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND công khai là người LGBTI.

Nghị trình công khai của các ứng cử viên Đại biểu Quốc hội và Đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp khóa 2021 - 2026 không nhắc đến cộng đồng LGBTI, các vấn liên quan đến chính sách bình đẳng và chống phân biệt đối xử với người LGBTI.

Không có luật hoặc nghị định, quyết định hoặc công văn của các cơ quan có liên quan cung cấp sự bảo vệ pháp lý toàn diện hoặc một phần chống lại sự phân biệt đối xử dựa trên SOGIESC. Đối với những người liên giới tính, Nghị định 88 cấm phân biệt đối xử với những người đã trải qua "phẫu thuật xác định lại giới tính", nhưng không cụ thể tại nơi làm việc hoặc tiếp cận việc làm của cả khu vực công và tư.
Bộ luật Lao động 2019 có đưa ra nhóm các đặc điểm nghiêm cấm phân biệt đối xử, trong đó có dựa trên 'Giới', do đó giá trị điểm được tính dựa trên một nửa điểm (0.33/2) cho giá trị đặc điểm giới tính, bao gồm cả những người liên giới tính đã xác định lại giới tính theo Nghị định 88/2008.

Không có tổ chức cấp quốc gia nào làm về quyền con người và bình đẳng, chịu trách nhiệm xử lý các cáo buộc phân biệt đối xử trong tuyển dụng liên quan đến SOGIESC.

Việt Nam chưa công nhận hôn nhân cùng giới, do đó các phúc lợi phát sinh từ quan hệ lao động như mua bảo hiểm cặp đôi, nghỉ thai sản, nghỉ chăm sóc gia đình và các phúc lợi khác chỉ dành cho cặp đôi khác giới đã đăng ký kết hôn.

Luật Khám chữa bệnh không có quy định bảo vệ cụ thể bao gồm cả SOGIESC. Chiến lược quốc gia chấm dứt đại dịch HIV vào năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ đưa ra giải pháp tăng cường tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho "nam quan hệ tình dục đồng giới". Đây là cơ sở chấm 1/2 điểm cho giá trị (0,333) liên quan đến xu hướng tính dục và bản dạng giới, dù chỉ số nhắc đến bao trùm SOGIESC.

Luật pháp bảo vệ quyền riêng tư đối với hồ sơ bệnh án. Bệnh nhân có thể yêu cầu bản sao tóm tắt hồ sơ bệnh án khi có yêu cầu bằng văn bản. Khả năng người lớn liên giới tính tiếp cận báo cáo y khoa của họ từ khi còn nhỏ chưa được xác nhận, vì vậy chúng tôi chỉ đưa ra một nửa điểm cho giá trị này. 
Ngoài ra, với cá nhân đã thực hiện 'xác định lại giới tính' theo quy trình Nghị định 88/NĐ-CP/2008, pháp luật cũng nghiêm cấm việc tiết lộ thông tin của bệnh nhân và xử phạt hành chính với việc tiết lộ thông tin (điểm a khoản 1 Điều 45 Nghị định 117/2020/NĐ-CP về vi phạm quy định xác định lại giới tính); ngoài ra chưa có các văn bản cập nhật hoặc hướng dẫn bảo vệ thông tin cá nhân, bảo vệ hồ sơ bệnh án khác với các nhóm LGBT nên điểm không thay đổi so với Chỉ số 2022.

Điều 3 Luật Khám chữa bệnh 2023 quy định về nguyên tắc Tôn trọng, bảo vệ, đối xử bình đẳng và không kỳ thị, phân biệt đối xử với bất kỳ người bệnh nào; Chương II Quy định về Quyền và nghĩa vụ của người bệnh, bao gồm quyền được cung cấp thông tin đầy đủ, không bị ép buộc khám bệnh chữa bệnh (trừ trường hợp luật định), được bảo mật thông tin cá nhân.

Luật Khám chữa bệnh 2023 cũng quy định về quyền khám chữa bệnh của người chưa thành niên, các quyền và nghĩa vụ của người đại diện, tuy nhiên không quy định về các nội dung khám chữa bệnh dựa trên các đặc điểm SOGIESC, hoặc trường hợp người chưa thành niên bị ép buộc thăm khám theo yêu cầu của người đại diện, gia đình.

Trước đó, thông tư năm 2018 của Bộ y tế về Hướng dẫn khám bệnh chữa bệnh theo bảo hiểm y tế với người có HIV cũng không đưa ra các hướng dẫn liên quan đến tự nguyện xét nghiệm và quy trình đồng thuận với các xét nghiệm về HIV, khám hậu môn.

Không có các nguồn dữ liệu, báo cáo chính thức từ Bộ y tế, các bệnh viên và các cơ quan giám sát y tế liên quan đến đánh giá của bệnh nhân về quy trình thăm khám, quy trình cung cấp thông tin và chứng nhận lồng thuận của người khám chữa bệnh và người đại diện

Không có dữ liệu quốc gia về tỷ lệ nhiễm HIV đối với nhóm nam giới chuyển giới, phụ nữ LBQ và người liên giới tính trong 02 năm 2022, 2023, 2024 trên toàn quốc. Người thực hiện đã chọn sử dụng số liệu thống kê toàn quốc về MSM của UNAIDS để chấm điểm cho chỉ số này, với cách tính điểm tròn trừ trừ đi tỷ lệ nhiễm nhóm MSM.

Một số báo cáo địa bàn năm 2024 cũng chỉ ghi nhận tỷ lệ nhiễm của nhóm nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) và người chuyển giới (hơn 68% trường hợp nhiễm HIV mới được ghi nhận tại Đồng bằng sông Cửu Long, Đông Nam Bộ và TP. Hồ Chí Minh, lây truyền qua đường tình dục chiếm trên 80% tổng số ca nhiễm mới, với tỷ lệ gia tăng đáng kể trong). Nhóm MSM liên tục chiếm tỷ lệ cao trong số mới phát hiện hằng năm (trên 40%). Đặc biệt khu vực Đông Nam Bộ và khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chiếm gần 70% số người nhiễm HIV mới phát hiện trong 9 tháng đầu năm 2024.

Theo Nghị định 88/NĐ-CP/2008, trẻ em sinh ra với các đặc điểm giới tính khác nhau được coi là "người có khuyết tật bẩm sinh về giới tính hoặc giới tính chưa được định hình chính xác", cần được “xác định lại giới tính”. Nghị định không đề cập tới sự đồng thuận của trẻ em với những can thiệp y tế nhằm "bình thường hoá" này.

Việc khám và điều trị mà không có sự đồng ý bị cấm tại Việt Nam. Tuy nhiên, không có định nghĩa nào về "liệu pháp chuyển đổi" tại Việt Nam, do đó, một số lời khuyên y khoa và/hoặc tâm lý, phương pháp điều trị nhằm mục đích thay đổi SOGIESC của những người LGBTI vẫn được thực hiện trên thực tế. Không có lệnh cấm chính thức nào đối với các liệu pháp này, đặc biệt là trong các dịch vụ sức khỏe tâm thần, giám sát quá trình thực thi của các cơ sở khám chữa bệnh (iSEE, 2025). Hình thức công văn (số 4132/BYT-PC) (thư trao đổi/thông báo giữa các cơ quan hành chính) không phải là một văn bản pháp lý có tính bắt buộc thi hành và không đưa hình thức xử lý nếu phát hiện vi phạm.

Việt Nam không có các định nghĩa về tội phạm do thành kiến, tội ác thù ghét dựa trên SOGIESC. Tội ác và bạo lực có động cơ thù ghét đối với người LGBTI sẽ được đánh giá dựa trên các hành vi cụ thể, trong mỗi tình huống cụ thể.

Việt Nam không phải là quốc gia ký kết Công ước về Người tị nạn năm 1951 và không có khuôn khổ nào để xác định các cam kết quốc tế hoặc bảo vệ người tị nạn.